|
De Amerikaanse president Donald Trump
zei dat hij denkt dat Vladimir Poetin vrede wil. Maar Oekraine en
zijn Europese bondgenoten geloven niet dat hij dat doet, omdat
terwijl de Russische leider zelf zei dat hij vrede wil, maar
vervolgens weigerde het te ondertekenen toen hij een voorstel tot
staakt het vuren voorgelgd kreeg.Wat Poetin echter echt wil, is
veel, veel groter.
De Russische president heeft er geen geheim van gemaakt dat hij
vindt dat Oekraine niet als onafhankelijke staat zou moeten bestaan,
en hij heeft herhaaldelijk gezegd dat hij wil dat de NAVO terugkeert
naar haar omvang ten tijde van de Koude Oorlog.
Maar bovenal wil hij een nieuwe wereldorde zien – en hij wil dat
Rusland daarin de hoofdrol speelt.
Poetin en een aantal van zijn meest vertrouwde bondgenoten kwamen
voort uit de overblijfselen van de KGB, de inlichtingendienst uit
het Sovjettijdperk. Ze zijn de vernedering van de val van de
Sovjet-Unie nooit vergeten en zijn niet blij met de manier waarop de
wereld zich sindsdien heeft ontwikkeld.
Poetin kwam aan de macht tijdens de chaos van de jaren 1990, toen de
Russische economie instortte en moest worden gered door het
Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank – nog een vernedering
voor de voormalige supermacht.
Maar vanaf 2000, toen Poetin president werd, maakten de gestaag
stijgende olieprijzen Rusland en veel Russen rijker dan ooit
tevoren. En Rusland had een stem. Het werd uitgenodigd in de
G7-groep van 's werelds grootste economieën, die toen het was
toegetreden omgedoopt werd tot de G8.
Maar dit bleek niet genoeg voor de Russische leider, en gooide dat
allemaal weg namens zijn burgers, vanwege zijn hogere geopolitieke
doelen. Door de agressieoorlog van Rusland tegen Oekrainie werd het
uit de G8 gezet, op het wereldtoneel verbannen.Voor Poetin was het
niet goed genoeg voor Rusland om "de achtste in de G7" te zijn.
In zijn visie kan Rusland als grootste land ter wereld (wat
oppervlakte betreft), en het rijkste aan ertsen en andere
defstoffen, kan het niet zomaar gewoon één van de spelers zijn. maar
moet het de de belangrijkste zijn.
Om te begrijpen wat Poetin verwacht van de huidige gesprekken met de
VS, is het belangrijk om te onthouden dat de twee partijen praten
omdat de Verenigde Staten onder Trump een beleidsommezwaai hebben
gemaakt, en helemaal niet vanwege een fundamentele verandering in
het Russische denken. Trump wil dat de oorlog in Oekraine zo snel
mogelijk eindigt, zelfs als dat verdere territoriale verliezen voor
Oekraine betekent. Bijgevolg heeft Poetin weinig of niets te
verliezen bij zogenaamde 'onderhandelingen'.
Trump heeft beweerd dat "Rusland alle kaarten in handen heeft" in de
oorlog metOekraine, alhoewel het slagveld in Oekraine de afgelopen
twee jaar grotendeels tot stilstand gekomen.
Hoewel Rusland enige vooruitgang boekt, is het zeker niet aan het
winnen. Maar dat kan en zal uiteraard veranderen als de VS zou
stoppen met het leveren van wapens en militaire inlichtingen
aanOekraine.
"Poetin starte een militaire 'speciale operatie' tegen Oekraine met
de gedachte dat het een gemakkelijk,en snel zou gaan. %Maar Drie
jaar later heeft hij maar 20% van Oekraine veroverd, tegen
vreselijke, hoge kosten en massal verlies van manschappen. Uitgaande
van de originele doelstellingen zijn de Russen dus aan het
verliezen. Afgezien daarvan is Oekraine evenzo, en verhoudingsgewijs
nog meer aan het verliezen"
Voor Poetin en de mensen om hem heen biedt Trumps streven naar een
staakt-het-vuren voor Rusland een kans om snelle overwinningen te
behalen en tegelijkertijd zijn langetermijndoelen na te streven.
Poetin en zijn assistenten hebben heel duidelijk gemaakt dat hun
langetermijndoelen niet zijn veranderd. Zelfs als ze praten over het
willen van vrede, zijn Russische functionarissen blijven volhouden
dat de "grondoorzaken" van het conflict in Oekraine moeten worden
"geëlimineerd".
Volgens het Kremlin komen deze "grondoorzaken" neer op de
soevereiniteit van Oekraine en zijn democratisch gekozen president
Volodymyr Zelensky, evenals de uitbreiding van de NAVO naar het
oosten in de afgelopen 30 jaar.
Poetin gaf in februari 2022 opdracht tot de grootschalige invasie
van Oekraine om een regimewisseling in Kiev af te dwingen, met het
plan een pro-Moskou-regering te installeren. Zijn doel was om
vanOekraine een vazalstaat zoals Wit-Rusland te maken en te
voorkomen dat het in de toekomst lid zou worden van de Europese Unie
en de NAVO.
Voorlopig heeft dat doel nog niet bereikt door militair geweld te
gebruiken, maar dat betekent niet dat hij het heeft opgegeven. In
plaats daarvan ziet het er naar uit dat hij het ook op andere
manieren wil bereiken.
Afgezeien van de militaire manier om te bereiken wat het in een
ander land wil, is er ook de mogelijkheid van inmenging in het
verkiezingsproces, en het is waarschijnlijk dat Moskou dat zal
proberen nadat er een staakt-het-vuren van kracht zou zijn. Daarom
dat Rusland de legitimiteit van Zelensky in twijfel blijft trekken
en aandringt op verkiezingen, en het Kremlin opgetogen was toen
Trump de Oekraïense leider "een dictator zonder verkiezingen"
noemde, alhouwel de Oekraïense staat van beleg, die vanwege de
Russische agressie is afghekondigd, verkiezingen verbied zolang het
conflict aan de gang is.
Trump en zijn vice-president, JD Vance, hebben het idee verworpen
dat Oekraine lid zou kunnen worden van de NAVO en Poetin heeft de
Amerikaanse toezegging geeist dat dit geen deel zal uitmaken van een
staakt-het-vuren .Hoe dan ook, de Europese bondgenoten geloven niet
dat Poetin stoppen met vechten als Oekraine – zoals hij het noemde –
neutraal zou worden.
Wat Trump en Poetin ook denken dat ze deze week of dit jaar
onderling kunnen regelen, toch vinden heel wat mensen in Europa die
het gebeuren volgen, dat Poetin nu fundamenteel onbetrouwbaar is.
Zij vinden de veronderstelling dat Rusland het militair opnieuw zou
proberen, een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. En dat is
de reden waarom de Europeanen heel duidelijk zijn over het
potentieel voor toekomstige militaire betrokkenheid."
Voor het Kremlin is het niet enkel een oorlog met Oekraine, ùmaar
met het hele Westen, en veel mensen in de omgeving van Poetrin in
Moskou geloven niet echt dat ze een duurzame overeenkomst met de VS
kunnen krijgen". Afgezien van de wispelturigheid van de Huidige
presidend kan er binnen vier jaar een andere president een heel
andere wind doen waaien. De behoedzaamheid van Rusland ten opzichte
van de VS gaat ver terug.
Het zijn grotendeels voormalige jonge KGB-officieren die bij de val
van de soviet-unie hun sociale status en plaats in de Russische
samenleving verloren, en dat als buitengewoon vernederend ervaarden.
Ze geloven echt dat het Westen al eeuwenlang de volledige
vernietiging en onderwerping van Rusland beoogt. En dat is niet
alleen propaganda, ze geloven dat echt.
Maar voor Poetin gaat het volgens zijn eigen – onnauwkeurige –
interpretatie van de geschiedenis, veel verder gaat dan de val van
de Sovjet-Unie. Hij heeft vaak betoogd dat Oekraine geen echt land
is, omdat teruggaand tot de tiende eeuw, Oekraine en deOekrainers
deel uitmaken van een groter "historisch Rusland. Wat volgens
geschiedkundige experts natuurlijk onzin is.
Poetin stelt dat Rusland enOekraine en Wit-Rusland een politieke
voorouder delen, genaamd Rus ... Datt was een vroege tot
laatmiddeleeuwse politieke entiteit. Maar om te zeggen dat daardoor
Oekraine geen bestaansrecht heeft vanwege deze gedeelde voorouder,
is op zijn zachts gezegd, vergezocht. Vrijwel geen enkel land ziet
er hetzelfde uit als in de 10e eeuw". Het overgrote deel van de
huisige staten zijn 'gevormd door volksverhuizingen, oorlogen
veroveringen, en al dan niet onderhandelde compromissen.
Poetin heeft zich ook vaak tot de religieuze identiteit van Rusland
gewend ter ondersteuning van zijn plan. De leider van de
Russisch-orthodoxe kerk, patriarch Kirill, is een van de luidste
voorstanders van de oorlog.
Wat Poetin in gedachten heeft is eigenlijk niet zo anders dan
sommige van de vroege Romanov-tsaren die bleven proberen de
orthodoxe landen terug te krijgen die onder Ottomaanse of katholieke
heerschappij stonden, en dat deden ze uiteindelijk."
Poetins overweldigende wens is om Rusland terug te brengen naar het
wereldtoneel, door een wig te drijven tussen Europa en de VS en
samen te werken met de andere tegenstanders van het Westen.
"Rusland wil als prominent wereldleider aan alle belangrijke tafels
zitten en een hoofdrol spelen als het machtigere blok, gevormd met
China of Iran of anderen, een blok dat wordt bepaald door zijn
bereidheid om te verstoren en te destabiliseren,
Poetin is duidelijk van mening dat Rusland – qua oppervlakte het
grootste land ter wereld – betrokken moet zijn bij het besturen van
de wereld. Waarschijnlijk heeft hij een gelijkgestemde man in het
Witte Huis. Trump heeft duidelijk gemaakt dat hij gelooft dat de
grootste en machtigste landen moeten krijgen wat ze willen - of het
nu Groenland, het Panamakanaal, Canada, of een deel van Oekraine is.
Het fundamentele punt is dat, wat Trump betreft, Oekraine een
gekochte en betaalde vazalstaat is en zijn plaats moet begrijpen en
moet accepteren dat Amerika in wezen een soort deal met Rusland zal
sluiten en zowel Oekraine als de rest van Europa het daar maar mee
moet doen.
Brontekst: Ivana Kottasova, (CNN)
Bewerkt door:
Renaat van Poelvoorde
|
