05/2004

Wat schuilt er onder een hoofddoek?

Zoals President Bush indertijd de oorlog tegen Irak trachtte te verkopen onder het mom van de dreiging met massavernietigingswapens, terwijl het allemaal veel dieper lag, en hij op die manier een dam wil opwerpen tegen het steeds meer de kop opstekende fundamentalisme, welke een bedreiging voor de bevriende oliesjeikregimes betekent. Zo gaat de discussie over het dragen van hoofddoeken door moslimmeisjes op scholen en in openbare functies, niet over de hoofddoeken op zich, maar over wat zo’n hoofddoeken, voor ons westerlingen (kunnen) symboliseren.

Het is een eindeloze discussie of de Koran al of niet verplicht aan moslimvrouwen om een hoofddoek te dragen. Het is een ieder met enig inzicht bekend dat oude geschriften zoals Bijbel en Koran in de loop der geschiedenis al ettelijke keren gebruikt en misbruikt zijn door leiders, groepen, en volkeren, om al dan niet gerechtvaardigde doelen te bereiken De geschriften zijn in hoofdzaak meer dan 2000 jaar geleden geschreven in een taal eigen aan die tijd en uiteraard bedoeld voor mensen die tijdens die periode leefden.

Zoals Jehova’s getuigen een eigen interpretatie geven aan de Bijbeltekst “ge zult andermans bloed niet drinken” zo geven moslems ook enkele verscheidene interpretaties aan de Korantekst “de vrouw zal zich bedekken” Voor de ietwat modernere moslims beantwoordt het bedekken vanaf de schouders tot onder de knie daar al ruimschoots aan, en voor de fundamentalisten in Afghanistan vereist dat dan weer dat de vrouw zich geheel van kop tot teen verstopt.

Maar er is meer. Enkel analfabeten en éénogen ontkennen dat in de Koran aardig wat verplichtingen en aanbevelingen staan die op zijn minst strijdig kunnen genoemd worden met de moderne westerse, zelfs universele rechten, vrijheden en zeden, en dat sommige er van zelfs de toetsing onzer wetten en reglementeringhen niet kunnen doorstaan.

Wat te denken van het feit dat een vrouw ondergeschikt is aan de man, een man een vrouw mag slaan, dat hij ze mag verstoten, hij meerdere vrouwen mag hebben enz.? Zelfs een rechtgeaarde moslim kan en mag niet anders dan toegeven dat hij, in geval van contradictie, eerder de Koranwetten dan de wereldse wetten dient na te leven?

Zoals heel wat mensen die, zowel op sociaal-economisch als ethisch vlak als links kunnen beschouwd worden, maar daarom niet per definitie de ogen sluiten voor sluimerende ontstekingsmechanismen, stel ik mij vragen over de steeds verdergaande toegevendheid en tolerantie, aan wat ik zou durven noemen, de bijna aan semi-fundamentalisme grenzende opvattingen die men in naam van de Koran tracht in onze maatschappij te introduceren.

Ik heb niets tegen het dragen van hoofddoeken, welke ook de beweegreden er moge van wezen, zoals ik ook niets heb tegen het outen van homo’s en lesbiennes, joden, Vlaams-blokkers, kapitalisten, communisten, conservatieven, en weet ik meer. Maar er zijn plaatsen, functies en omstandigheden waar iedereen zijn “eigenheid” voor zichzelf dient te houden, en alle specifieke kentekenen er van, best achterwege kan laten.

Hoewel ik niet zo direct de noodzaak zie van een “wettelijk” algemeen verbod om de hoofddoek op school te dragen, zie ik er niet echt het verschil in om het al of niet toelaten van de plaatselijke schooldirecties te laten afhangen. Kan me voorstellen dat een rechter het moeilijk zou hebben om hier geen schending van het gelijkheidsprincipe in te zien!

Dus misschien is een wettelijke regeling hier over niet zo gek, en tegelijkertijd een signaal aan bepaalde mensen dat het behouden van eigenheid, daar waar het de integratie tegenwerkt, zijn grenzen heeft.

Renaat van poelvoorde