Het resultaat van

Vijf jaar herstelbeleid in Griekenland

Vijf jaar geleden, op 20 oktober 2009 kondigde de kersverse Griekse minister van Financiën Georgos Papakonstantinou aan dat de budgetcijfers die door de vorige regering aan Europa waren overhandigd, niet met de werkelijkheid overeen stemden. Het Griekse budget had de Maastricht-norm van een tekort van 3% op het Bruto Binnenlands Product ruimschoots overschreden.
De biecht van Papakonstantinou maakte de financiële markten erg zenuwachtig en de rente werd zo hoog dat Griekenland geen duurzame leningen meer kon afsluiten en in een recessie terecht kwam. Toenmalig premier Georgos Papandreou riep de hulp in van het IMF, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank. In ruil voor leningen, moest Griekenland een zwaar besparingsregime volgen. Het programma moest Griekenland weer klaarstomen voor de financiële markten, het land concurrentiëler maken, en er voor zorgen dat de economie zou opveren.

Dat leek te lukken: eerder dit jaar was Griekenland er in geslaagd om een aantal kortlopende staatsobligaties te verkopen en de ratingbureaus gaven een voorzichtige opwaardering van de Griekse economie. Maar de financiële markten reageerden sceptisch na een aankondiging van huidig premier Samaras dat Griekenland bijna klaar is om op eigen benen te staan en de hulp van het IMF niet meer verder nodig heeft. Afgelopen week tekende de Griekse beurs, na een voorzichtige klim de voorbije maanden, een flinke duik op.

Beterschap?
Hoe ziet de situatie voor de gemiddelde Griek er uit, na vijf jaar crisis? Ongeveer 1 miljoen mensen (op een bevolking van iets meer dan 10 miljoen) heeft sinds 2009 zijn baan verloren, en 1 op 4 KMO’s die in 2008 nog operationeel waren, hebben de deuren moeten sluiten. Van de 1.317.848 geregistreerde werklozen die Griekenland kende in juni 2014, krijgen er slechts 157.921 een werkloosheidsuitkering van rond de 400 euro, die beperkt is in tijd. Wie langer dan 12 maanden werkloos is, heeft geen recht meer op een uitkering. Wie langer dan 24 maanden werkloos is, heeft geen recht meer op ziekteverzekering. De Grieken die wel nog werk hebben, moeten vaak maanden wachten op hun loon, omdat de werkgevers geen geld meer hebben. Diegenen die wel nog tijdig betaald worden, hebben hun loon met gemiddeld 30% zien zakken.

De ontslagregelingen zijn versoepeld onder druk van de banken, wat heeft geleid tot werkgevers die hun duurdere werknemers ontslagen om jonge werklozen in dienst te nemen aan het minimumloon dat in Griekenland teruggebracht is tot 586 euro bruto per maand, terwijl de levensduurte vergelijkbaar is met die van België.

De sociale zekerheidskassen zitten diep in de schulden: 549.151 werkgevers hadden in september 2014 de bijdragen voor de voorbije 2 jaar voor hun werknemers nog steeds niet betaald. Om dit verlies op te vangen, gaan de kassen over tot het in beslag nemen van onroerend goed. Alleen al in 2014 hebben ze zo meer dan 4.959 inbeslagnames gedaan.

Begin 2014 meldde de Griekse overheid voor het eerst een primair overschot van 691 miljoen euro, geld dat overblijft nadat alle uitgaven zijn gedaan, maar voor de interesten op de leningen zijn afbetaald. Dit was een voorwaarde in het Memorandum opdat Griekenland op verdere schijven van de noodlening aanspraak kon maken. Het overschot kwam er voornamelijk door het snijden in de pensioenen en door het verhogen van de belastingen.
 

©RVP-2015