Het gerommel in- en met ons onderwijs 

Het heeft dit jaar (zoals ook vorig jaar) aardig gerommeld in de onderwijswereld.

Zoals haar voorgangers meende ook de huidige Minister van Onderwijs in een onstuitbare drang tot vernieuwing, verandering en rationalisering (samenvattend gezegd: besparing) de ene wijziging na de andere te moeten invoeren.Scholen moeten groter worden, samenwerken, meer eigen verantwoordelijkheid dragen, enfin,  op moderne, zeg economische, wijze ‘gerund’ worden. 

Op een sluipende wijze wordt de ene  na de andere bevoegdheid, welke vroeger centraal bij de onderwijsoverheid of Argo lag, naar ‘scholengroepen’ doorgeschoven. Meer en meer laat men toe ( of hoopt men?) dat privé sponsering het gebrek aan voldoende toelagen aanvult.  

Misschien verwacht men dat de tijd zijn werk zal doen en  het onderwijs op lange termijn zal evolueren naar het voor liberalen ideale systeem waaronder de Post,  en de Belgische Spoorwegen reeds enige tijd werken : een autonome instelling waar de overheid (de gemeenschap dus) zich enkel nog via een beheerscontract mee hoeft te bemoeien. 

Eindtermen worden bepaald en herbepaald. Lessenpaketten herschikt, en leermethodes vernieuwd. Het jaar overdoen is uit den boze, en elke leerling wie dat nodig heeft dient persoonlijk begeleid worden.

Oudere leerkrachten (op 50 ben je tegenwoordig oud) zien zo niet zitten zitten, en jongeren bedanken voor een job welke door de onderwijsvakbonden als het meest afmattend, stresserend frustrerend en ondankbaar beroep wordt voorgesteld. (alsof er geen bandwerk,  marketingsector, e.d. zou bestaan)

Onlangs kreeg ik via de school een vragenlijst van de inspectie  ter invulling  waarin op zijn zachts gezegd, nogal wat onzinnige vragen. Of moet ik  zeggen: vragen waaruit men met de antwoorden de meest onzinnige dingen kan besluiten. 

Een voorbeeld:  op de vraag “Wat vindt U van de hoeveelheid huiswerk?” gaat zowel  iemand die vindt dat er teveel huiswerk is, als diegene die meent dat er te weinig huiswerk wordt gegeven,  hetzelfde antwoord geven (ontevreden) Wat is dan de waarde van zo’n antwoord? 

En, “bent U tevreden over de leraar?”  Hoe moeten wij dat nou beoordelen?  Beschikken wij daartoe over de nodige waardemeters?  Neen dus. Dus bepalen wij die zelf maar, en aangezien wij mensen, van natuur egocentrisch zijn, bepalen wij die waardemeters volgens  onze eigen individuele noden.

Ouders die (de mogelijkheid hebben om) hun kinderen voor en na de schooluren zelf op te vangen verwachten van een hoofdzakelijk goed onderwijs. Voor het onderdeel opvoeding en sociale vaardigheden kunnen zij zelf instaan.

Voor diegenen die op weekdagen beiden van 7 tot 19 uur (voor hen) belangrijker zaken te doen hebben, verwachten dat de school niet enkel tijdens de lesuren, maar ook tijdens de voorschoolse, tussentijdse, en naschoolse opvang voor de nodige begeleiding zorgen. Vroeger stuurden men hun kinderen in dat geval naar een internaat, maar ja die werden (worden) niet voor het overgrote deel door de gemeenschap gefinancierd. 

Enige tijd geleden wou het Ministerie van Onderwijs van ons weten  hoeveel we verdienden, en welke opleiding we hadden genoten. Blijkt dat kinderen van lagere opgeleiden en kansarme gezinnen het moeilijker hebben op school, en daarvoor dus meer middelen dienen vrijgemaakt te worden. Dus: hoe dommer en armer we zijn, hoe meer geld de school krijgt.  Persoonlijk vond ik dat een “aanslag op mijn privacy”, maar goed, gelukkig is de meerderheid van de ouders in deze school niet zo moeilijk als ik. 

Als ouder (en voorzitter van de schoolraad) was is enigszins verbaasd over deze vraagstelling. Ik veronderstelde dat men dat in tijden van computers, databases en SIS-kaarten daarmee niet meer lastig moest vallen. Bovendien vraag ik mij af waarvoor al die statistieken, verslagen, rapporten en schema’s waar directies en leraars zich tegenwoordig allemaal moeten mee bezig houden, wel voor dienen. Blijkbaar hebben die weinig of geen nut en kan men die gerust afschaffen om zodoende meer tijd vrij te maken om te doen waarvoor ze gevraagd zijn: les geven. 

Het eenvoudige principe van ‘oordelen volgens het resultaat’ is blijkbaar wat te simpel en dus niet passend in de denkwereld van diegenen wegens hun hoge opleiding misschien de begane grond niet meer raken. 

Dat het Belgische onderwijssysteem, dank zij haar resultaten, al jaar en dag als de beste in Europa is en bij de besten in de wereld behoort, en men een winnend paard best niet wisselt, doet schijnbaar niets ter zake. Daarenboven lijken de wijzigingen en hervormingen van de laatste jaren, en de plannen voor de toekomst, beangstigend veel op de hervormingen die het onderwijs in Nederland de laatste twintig jaar heeft ondergaan. Wie weet hoe het onderwijs er in Nederland heden ten dage aan toe is kijkt met verbijstering toe hoe men ook hier één van de belangrijkste peilers van onze maatschappij door betonrot laat aantasten. 

Op het einde van het schooljaar zou een wat meer positief artikel misschien beter geoogd hebben, maar behalve de directie en het lerarenkorps van deze school te prijzen voor hun inzet en prestaties (zowel individueel als in teamverband), kon ik niet zo gek veel bedenken, dus… 

Renaat Van Poelvoorde