01/2005

Een betaalbaar sociaal zekerheidstelsel

 

Elk jaar opnieuw, en dit steeds luider, zijn er politici die er op wijzen dat ons sociaal zekerheidstelsel in de toekomst onbetaalbaar zal worden. Door de steeds groter wordende groep ouderen en een steeds kleiner wordende groep 'actieven' zal er meer geld nodig zijn voor pensioenen, ziekteverzekering enz, terwijl er minder geld voor beschikbaar zal zijn.

Liberale denktanks zien alle heil in het langer werken (uitstellen van pensioensleeftijd), lagere pensioenen, werkloosheids- en ziekte uitkeringen die daarenboven beperkt in tijd zouden zijn. Voor pensioenen en ziekteverzekering zal de overheid volgens hen niet meer kunnen instaan en zal beroep moeten worden gedaan op de private verzekeringsmarkt. Iedereen moet meer zijn eigen verantwoordelijkheid nemen en de 'staat' zal steeds minder 'verstrekker' van 'zekerheid' worden.
M.a.w. een kopie van het Amerikaanse model, met een heel rijke topklasse en een gegoede middenklasse, waarvan de rest van de bevolking afhankelijk wordt voor werk. Tenminste, zolang men gezond is, en fysiek in staat om het stijgende tempo opgelegd door de winstjagers aan te kunnen.

Daartegenover staat het idéé om ons huidig sociaal zekerheidstelsel die door het 'gelijkheidsprincipe' zijn eigenlijke doelstelling ver overtreft, zodanig te hervormen dat het enkel ter dienste staat voor diegenen die het “nodig” hebben. Door allerhande vergoedingen zoals kinderbijslag, ziektekosten, werkloosheidsvergoedingen en pensioenen afhankelijk te maken van de persoonlijke en gezinsinkomsten, en ja, zelfs de onroerende en financiële bezittingen, kan men met een relatief sterk dalend bedrag aan sociale bijdragen, in de toekomst de nodige uitkeringen verstrekken; maar dan wel enkel aan diegenen die het bij gebrek aan voldoende middelen nodig hebben. Men zou er dan zelfs in slagen het huidige belachelijke 'bestaansminimum’ drastisch op te trekken naar een levenswaardig bedrag.

Vraag is of wij met zijn allen voldoende solidariteit weten op te brengen om af te stappen van het tot heden geldend idéé, dat je recht hebt op werkloosheidsvergoeding, terugbetaling van ziektekosten en pensioen omdat je er voor betaald hebt, i.p.v. omdat je niet voldoende middelen hebt om zonder dat een aanvaardbaar leven te leiden.

 

Renaat van Poelvoorde